64. rocznica wybuchu powstania węgierskiego

 Witamy!

Dzisiaj obchodzimy 64. rocznicę wybuchu powstania węgierskiego.

Jakie były przyczyny jego wybuchu?

  • Zapaść ekonomiczna i niskie standardy życia
  • Kolektywizacja polityki rolnej
  • Brak wolności słowa
  • Nieprzejrzysty system punktacji względem kryteriów przyjmowania na uniwersytety (punkty za pochodzenie bądź przynależność do partii)
Jak przebiegało to powstanie?

Powstanie węgierskie trwało 18 dni. 

24 października 
Powstanie rozszerza się na dalsze miasta, jednak jego głównym ośrodkiem nadal pozostaje Budapeszt. Powstają rady pracownicze, narodowe i rewolucyjne a w całym kraju zostaje ogłoszony strajk generalny. Równocześnie po raz pierwszy wydano niezależne gazety. Późnym popołudniem do Budapesztu wkracza 6 tysięcy żołnierzy radzieckich, wspieranych przez ponad 200 czołgów, współdziałających z węgierskimi służbami bezpieczeństwa i armią.
25 października
I sekretarzem partii zostaje Janos Kadar. Równocześnie Wydział Bezpieczeństwa Państwa strzela przed parlamentem do tłumu – ofiarą zostaje 100 Węgrów a Imre Nagy wycofuje swoją zgodę na interwencję radziecką.
27 października
Imre Nagy przedstawia skład nowego rządu i ogłasza rozwiązanie Wydziału Bezpieczeństwa Państwa a jej funkcjonariusze są internowani. Równocześnie Armia Węgierska na polecenie rządu wstrzymuje działania przeciw powstańcom. Wydarzenia zostają oficjalnie uznane przez władze za rewolucję.
28 października
Armia Radziecka na prośbę rządu węgierskiego zawiesza akcję militarną.
30 października
Imre Nagy ogłasza koniec systemu jednopartyjnego i powołuje niekomunistycznych ministrów. Powstańcy rozbijają Budapeszteński Komitet Partyjny i linczują 20-30 spośród 80 jego obrońców. Sowieci sygnalizują chęć rokowań, jednocześnie jednak przygotowując atak zbrojny na Węgry.
31 października
Ostatnie oddziały radzieckie opuszczają Budapeszt i wycofują się 20 kilometrów od miasta. Jest to zasłona dymna: bowiem tak naprawdę przygotowują się do jeszcze silniejszego, ponownego ataku.
1 listopada
Imre Nagy ogłasza wystąpienie z Układu Warszawskiego i neutralność Węgier. Rząd węgierski zwraca się z prośbą o wycofanie oddziałów radzieckich z Węgier. Prosi członków ONZ o zagwarantowanie neutralności Węgier. Biuro Polityczne KPZR podejmuje decyzję o interwencji zbrojnej.
2 - 3 listopada 
W godzinach wieczornych dochodzi do podstępnego aresztowania delegacji węgierskiej z ministrem obrony na czele która uwierzyła, że Sowieci rzeczywiście wycofają się z Węgier i przyjęła zaproszenie na rozmowy o szczegółach tej operacji. Równocześnie w Szolnoku powstaje marionetkowy Węgierski Rewolucyjny Rząd Robotniczo-Chłopski János Kádárem na czele, który poprosił ZSRR o pomoc w stłumieniu „kontrrewolucyjnego powstania”.
4 listopada - 10 listopada
Powstanie trwało jeszcze przez 7 dni, jednak komuniści dołożyli wiele starań aby wymazać wydarzenia tego tragicznego tygodnia z historii: bowiem szczególnie podczas tych dni Węgrzy byli bezlitośnie katowani i mordowani. 

Jaką rolę odegrali Polacy w tym zrywie?
Brutalna interwencja sowiecka na Węgrzech, których ogromne nadzieje na życie w wolności rozbudził polski październik ’56 roku, wywołała w Polsce żywe reakcje. Na wieść o zdławieniu powstania we krwi, przez cały kraj przetoczyła się fala solidarności z narodem węgierskim. Pomimo tego, że polska pomoc została zorganizowana oddolnie, była to największa pomoc zorganizowana ze wszystkich krajów europejskich: Polacy przekazali przeszło 500 litrów krwi zebranej od ponad 1000 krwiodawców oraz kilkadziesiąt to medykamentów i środków pierwszej pomocy. 

Pamiętamy!
Lengyel, magyar - két jó barát!

Link do krótkiej produkcji: https://www.youtube.com/watch?v=C9kQHWHBNsQ



Komentarze

Popularne posty z tego bloga

Jan Roman Bytnar „Rudy”

Maciej Aleksy Dawidowski „Alek”

Helena Wardal „Ramzesowa”