610 rocznica bitwy pod Grunwaldem

Witamy!
Dzisiaj mija 610 lat od stoczenia bitwy pod Grunwaldem, czyli jednej z największych bitew, które miały miejsce w średniowieczu! Było to rozstrzygająca bitwa wielkiej wojny pomiędzy Polską i Litwą a krzyżakami, która trwała od 6 sierpnia 1409 roku.

Jak wyglądała sytuacja po stronie polsko-litewskiej?
Na czele wojsk polskich stał sam król Polski - Władysław Jagiełło, z kolei na czele Litwinów stał jego kuzyn, wielki książę litewski - Witold Kiejstutowicz. W bitwie po stronie polsko-litewskiej nie wzięli udziału tylko polscy i litewscy rycerze, ale również m.in. Rusini, Czesi i Tatarzy! Szacuje się że w sumie po stronie naszych rodaków walczyło ok. 30-50 tys. rycerzy!

Jak wyglądała sytuacja po stronie Krzyżaków? 
Siłami zakonu krzyżackiego dowodził Ulrich von Jungingen - wielki mistrz krzyżacki. Po ich stronie walczyli m.in. Anglicy, Francuzi i Szwajcarzy. Szacuje się że w sumie ich liczba wynosiła 15-30 tysięcy rycerzy, jednak samych braci zakonnych było kilkaset.

Przebieg bitwy
Nad ranem 15 lipca 1410 r. obie armie stanęły naprzeciw siebie. Krzyżacy zajęli stronę idealnie nadającą się do rozmaitych zasadzek i manewrów, a strona polsko-litewsko-rusińsko-tatarska stronę która była bardzo nieprzejrzysta- jak jednak zauważył przy oglądaniu ziem Władysław Jagiełło dla wroga teren ten był równie nieprzejrzysty, co dawało szansę na przewagę wojsk polskiego króla.
Wojska polskie i litewskie rozlokowały się na wschodzie od Łodwigowa i Stębarku oraz częściowo po lasach. Lewe skrzydło tworzyły głównie siły polskie oraz tatarskie, składające się z ciężkiej jazdy, natomiast prawe skrzydło tworzyło rycerstwo z Wielkiego Księstwa Litewskiego, w którego skład wchodziła lekka kawaleria.

Bitwa rozpoczęła się o 9 nad ranem. Naprzeciw wojsk wielkiego mistrza: Ulricha von Jungingena w lesie stały ukryte armie sprzymierzonych. Po długim wyczekiwaniu w słońcu, krzyżacki dowódca wysłał emisariuszy z prowokacyjnym podarunkiem: dwoma, długimi mieczami. 

Długosz tak opisuje to zdarzenie:

,,Wielki mistrz pruski Ulryk posyła tobie i twojemu bratu... dwa miecze, ku pomocy, byś z nim i z jego wojskiem mniej się ociągał i odważniej, niż to okazujesz, walczył, a także żebyś dalej się nie chował i, pozostając w lasach i gajach, nie odwlekał walki''

Odpowiedź Władysława Jagiełły zaś brzmiała tak:

,,Chociaż w wojsku moim mam dostatek oręża i od nieprzyjaciół bynajmniej ich nie potrzebuję, przyjmuję w imię Boże i te dwa przysłane miecze, od wrogów, łaknących krwi mojej i narodu mego. A do tegoż Boga sprawiedliwego, pysznych karmiciela, uciekać się będę z prośbą i modlitwą, aby na nieprzyjaciół moich tak dumnych i bezbożnych gniew swój obrócili'' 

W przebiegu bitwy można wyróżnić pięć faz:

• I faza: lekka jazda litewska i tatarska uderzyła na artylerię i piechotę krzyżacką. Artyleria zakonu zdołała oddać dwie salwy i nie wzięła udziału w dalszej części bitwy.
• II faza: atak jazdy krzyżackiej na prawe i lewe skrzydło armii polsko-litewskiej i zderzeniem się ciężkiej jazdy obu stron. W efekcie powstały dwa ośrodki walki: prawe skrzydło wojsk litewsko-rusko-tatarskich przeciwko Krzyżakom w okolicach Stębarku i lewe skrzydło wojsk polskich i zaciężnych przeciw krzyżackim siłom głównym. Ta faza bitwy trwała około godziny.
• III faza: jazda krzyżacka odepchnęła w zażartej walce wojska litewskie (40 chorągwi) pod wodzą księcia Witolda w kierunku lasu i w efekcie nastąpiło załamanie się skrzydła litewskiego. Ta tzw. ucieczka Litwinów (według niektórych źródeł początkowo pozorowana) związała w pościgu poważne siły zakonne. Oddziały te wróciły na główne pole bitwy, przekonane o zwycięstwie zakonu, gdy wojska polskie na lewym skrzydle brały górę nad zakonnymi. W tej fazie bitwy Krzyżacy nieomal zdobyli wielką chorągiew królestwa i zaczęli nawet śpiewać pieśń zwycięstwa („Chrystus zmartwychwstał”) Wówczas ... ,,walczący pod nią rycerze podnieśli ją natychmiast... i pragnąc zetrzeć haniebną zniewagę, w najzaciętszy sposób atakują wrogów i rozbijają ich kompletnie''. Faza ta trwała 2-3 godziny.
•  IV faza: atak odwodu 16 chorągwi wielkiego mistrza oraz walka w centrum i na lewym skrzydle polskim. Z kolei atak odwodów polskiej jazdy rozerwał zasadniczy korpus sił krzyżackich oraz umożliwił przeprowadzenie decydującego ataku odwodów lekkiej jazdy ukrytej w zaroślach. Nastąpiło okrążenie i klęska wojsk krzyżackich. Faza ta trwała od 1 do 2 godzin.
• V faza: zdobycie taborów i obozu krzyżackiego oraz bój pościgowy z uciekającymi wojskami krzyżackimi.

Jak wyglądała sytuacja po bitwie i jakie sutki przyniosła?
Wynik bitwy miał istotny wpływ na ówczesne stosunki polityczne, ponieważ wyniósł dynastię jagiellońską do rangi najważniejszych w Europie. Warto również wspomnieć, że po tym wydarzeniu państwo zakonne już nigdy nie odzyskało dawnej potęgi. Dodatkowo w wyniku tego starcia, Wielkie Księstwo Litewskie odzyskało Żmudź, a Polska odzyskała Ziemię Dobrzyńską.
Polacy do końca zachowywali się honorowo: Po bitwie król Władysław Jagiełło polecił odnaleźć zwłoki wielkiego mistrza Ulricha von Jungingena i co ważniejszych braci zakonnych, aby odesłać je z honorami do Malborka.

Ilu rycerzy zginęło po obu stronach?
Szacuje się, że rycerzy walczących po stronie zakonu krzyżackiego, zginęło ok. 8 tysięcy (w tym większość zakonnych), a walczących po stronie polsko-litewskiej ok. 6 tys.

Link do filmiku na naszym kanale: https://www.youtube.com/watch?v=71xegtsTGW0

Bitwa pod Grunwaldem zadała bardzo duży i mocny cios zakonu krzyżackiemu, który nigdy więcej nie powrócił do swej dawnej potęgi, jak i również po tym starciu jak najbardziej unikali bitew na otwartym polu. Nie zapomnijmy o tej ważnej dacie, kiedy polscy, litewscy i inni rycerze odważnie stanęli do walki w obronie ojczyzny!