76. rocznica zakończenia Powstania Warszawskiego
Witamy!
Dziś mija 76 lat od upadku Powstania Warszawskiego które trwało 63 dni i było największą akcją zbrojną polskiego antykomunistycznego podziemia.
Jak wyglądał ostatni dzień Powstania Warszawskiego?
Ulicą Grzybowską, Piusa XI, Śniadeckich i Aleją Jerozolimską dochodzi do pierwszego zawieszenia broni wśród 8 tysięcy cywilów. Dzień upływa na reperowaniu zniszczonych mundurów, poszukiwaniu ciepłej odzieży, ukrywaniu archiwów i szukaniu bliskich. Bezpośrednio po godzinie 20:00, a więc po upływie terminu zawieszenia broni, na Śródmieście spada nawała ognia artyleryjskiego. Niemcy przypuszczają szturm na Śródmieście, który trwa do ok. 05:00 następnego dnia.
Kto podjął decyzję o kapitulacji Warszawy i tym samym zakończeniu powstania?
Gdy po upadku Żoliborza w rękach powstańców znajdowało się już tylko Śródmieście, generał Tadeusz Bór-Komorowski, komendant główny AK, uznał, że kontynuacja walki nie ma sensu. Powstańcy nie mieli już amunicji i żywności, nie mogli też liczyć na pomoc zbrojną stacjonującej na drugim brzegu Wisły Armii Czerwonej. Bór-Komorowski zdecydował się rozpocząć rozmowy kapitulacyjne z Niemcami.
„Dalsza walka w Warszawie nie ma już żadnych szans. Zdecydowałem się ją zakończyć.”
Napisał generał w depeszy do polskich władz w Londynie
W jakich okolicznościach przebiegało podpisywanie aktu o kapitulacji?
W nocy z 2 na 3 października w podwarszawskim Ożarowie w kwaterze SS-Obergruppenführera Ericha von dem Bacha, dowodzącego niemieckimi wojskami w Warszawie, przedstawiciele Komendy Głównej AK płk Kazimierz Iranek-Osmecki „Jarecki" i ppłk Zygmunt Dobrowolski „Zyndram" podpisali układ o zaprzestaniu działań wojennych.
Do czego w układzie zobowiązali się niemieccy naziści?
Porozumienie z Niemcami zakładało, że żołnierze Armii Krajowej po złożeniu broni będą traktowani jak jeńcy wojenni, zgodnie z konwencją genewską z 1922 roku. Niemcy zagwarantowali też polskiej ludności cywilnej, że nie będzie w stosunku do niej stosowana odpowiedzialność zbiorowa. Mieszkańcy Warszawy mieli zostać wysiedleni, ale zobowiązano się zabezpieczyć pozostałe w mieście mienie.
Czy dotrzymali danego słowa?
Nie. Mimo złożonych zapewnień z ok. 500 tysięcy cywilów wypędzonych z miasta, hitlerowcy ponad 100 tysięcy wysłali na przymusowe roboty do III Rzeszy, a dalsze kilkadziesiąt tysięcy umieścili w obozach koncentracyjnych. Opustoszałe miasto zostało ograbione i systematyczne zburzone. Było to jawne złamanie układu!
Pamiętamy!
Komentarze
Prześlij komentarz